Συνοδευτικά φυτά των bonsai - Shitakusa & Kusamono

Ένα μπονσάι συνηθίζεται να συνοδεύεται από έναν πάπυρο ή suiseki ή κάποιο συνοδευτικό φυτό, και το κάθε αντικείμενο έχει το δικό του ρόλο και σημασία σε μια παρουσίαση.

Τα συνοδευτικά φυτά, αντιπροσωπεύουν μια εποχή ή έναν τόπο και δίνουν την αίσθηση ότι το μπονσάι που συνοδεύουν βρίσκεται, για παράδειγμα, πάνω σε κάποιο ψηλό βουνό ή κάποιο δάσος, την Άνοιξη ή τον Χειμωνα, κλπ.

Η τέχνη των φυτών και γρασιδιών σε δοχεία, χωρίζεται σε 2 κατηγορίες: στα shitakusa και στα kusamono.
Η λέξη shitakusa προέρχεται από τις Ιαπωνικές λέξεις shita=υπό ή κάτω από και kusa=γρασίδι ή χορτάρι, ενώ η λέξη kusamono προέρχεται από τις Ιαπωνικές kusa=γρασίδι ή χορτάρι και mono=αντικείμενο ή πράγμα.

Έτσι λοιπόν:

Shitakusa

Το shitakusa δεν πρέπει ποτέ να είναι το κυρίως θέμα μιας παρουσίασης και δεν πρέπει ποτέ να τραβάει την προσοχή του παρατηρητή. Αντιθέτως, ο ρόλος του θα πρέπει να είναι τέτοιος που απλά να προδιαθέτει τον παρατηρητή να φαντάζεται ότι είναι κάποια συγκεκριμένη εποχή (πχ Χειμώνας ή Άνοιξη), ή κάποια συγκεκριμένη τοποθεσία (πχ ένα δάσος ή κάποιο βουνό). 
Το shitakusa μπορεί να συνοδέψει ένα μπονσάι ή έναν πάπυρο ή ένα suiseki.

• Πρέπει να είναι σε σωστή αναλογία με το κυρίως αντικείμενο που συνοδεύει (bonsai, suiseki ή πάπυρο).
• Δεν πρέπει ποτέ να τραβάει την προσοχή του παρατηρητή ή να είναι περισσότερο εντυπωσιακό από το κυρίως αντικείμενο που συνοδεύει σε μία παρουσίαση.
• Θα πρέπει να δημιουργεί την αίσθηση μιας εποχής 
• Θα πρέπει να δείχνει τον τόπο που μεγάλωσε το bonsai (πχ αν μεγάλωσε σε δάσος, τότε το shitakusa μπορεί να δημιουργηθεί με φτέρες και βρύα).
• Το δοχείο του shitakusa πρέπει να είναι "χαμηλών τόνων" με γήινα χρώματα έτσι ώστε να μην τραβά την προσοχή του παρατηρητή, και όσο το δυνατόν πιο ρηχό γίνεται. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιος πλατύς δίσκος ή πλατιά πέτρα αντί για δοχείο.

Kusamono 

Το kusamono από την άλλη μεριά, είναι το κυρίως θέμα μιας παρουσίασης και συνοδεύεται από έναν πάπυρο ή ένα suiseki. Μπορεί να είναι ένα μόνο είδος φυτού ή συνδυασμός διαφόρων φυτών και ο ρόλος του είναι να δίνει την αίσθηση στον παρατηρητή ότι βλέπει κάποια συγκεκριμένη τοποθεσία ή ότι είναι κάποια συγκεκριμένη εποχή.

• Πρέπει να είναι το κεντρικό θέμα μιας παρουσίασης και μπορεί να συνοδεύεται από διάφορα αντικείμενα (πάπυρο, suiseki ή ακόμα και κάποια φιγούρα) τα οποία όμως πρέπει να έχουν υποδεέστερη θέση στην παρουσίαση.
• Μπορεί να είναι ένα μόνο είδος φυτού ή συνδυασμός διάφορων φυτών, ακόμα και νεαρά δενδρύλια (σπορόφυτα), λουλούδια και χορτάρια.
• Πρέπει πάντα να συμβαδίζει με την εποχή, της οποίας την αίσθηση δίνει.
• Μπορεί να υποδηλώνει κάποιο συγκεκριμένο τόπο (πχ κάποιο λιβάδι ή δάσος ή βουνό).
• Το δοχείο του kusamono μπορεί να είναι περισσότερο εντυπωσιακό από αυτά που χρησιμοποιούνται για τα shitakusa. Καλό είναι όμως να είναι σε αρμονία με τα φυτά που που είναι φυτεμένα σε αυτό και να μην "κλέβει την παράσταση". Για παράδειγμα, ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό δοχείο με λαμπερά χρώματα, μπορεί να συνοδέψει ένα λουλούδι με ιδιαίτερα εντυπωσιακό χρώμα, κλπ.
• Το kusamono συνήθως παρουσιάζεται πάνω σε κάποιο κομμάτι ύφασμα, ή σε έναν ρηχό δίσκο και σπανίως σε κάποιο κλασσικό στάντ των bonsai.

Συμβουλές!

Όταν φυτεύετε ένα shitakusa ή kusamono, να βεβαιώνεστε ότι οι απαιτήσεις των φυτών είναι παρόμοιες (πχ τα φυτά να έχουν τις ίδιες απαιτήσεις σε νερό ή σε ήλιο, κλπ) και ότι οι απαιτούμενες συνθήκες διαβίωσης συμβαδίζουν (πχ φυτά που έχουν απαιτήσεις σε συγκεκριμένο υψόμετρο).

Επίσης προσέχετε τα είδη των φυτών που χρησιμοποιείτε να μην είναι ταχείας ανάπτυξης (ή τουλάχιστον χρησιμοποιείστε τα υπο έλεγχο και φειδωλά) έτσι ώστε να μην αναπτυχθούν εις βάρος κάποιου άλλου είδους που συμπεριλαμβάνεται στην σύνθεσή σας.

Όταν πρόκειται να παρουσιάσετε τη δουλειά σας, προσέχετε έτσι ώστε οι συνθέσεις σας να μην δείχνουν φρεσκοφυτεμένες και το χώμα θα πρέπει να έχει "κατακαθίσει" καλά στο δοχείο. Καλύψτε με βρύα σε περίπτωση ανάγκης.

Καλό είναι να έχετε πολλά συνοδευτικά φυτά, έτσι ώστε σε περίπτωση παρουσίασης του bonsai σας να μπορείτε να επιλέξετε το κατάλληλο συνοδευτικό φυτό και να μην καταφεύγετε σε λύσεις της τελευταίας στιγμής.


Στην φωτογραφία που ακολουθεί, θα δείτε κάποιες προσπάθειες που έχω κάνει για τη δημιουργία συνοδευτικών φυτών:

Πηγή: http://www.snowcrest.net/windowboxnursery/articles/kora.htm