Ενδημικό φυλλοβόλο δέντρο ή μεγάλος θάμνος της Ιαπωνίας, της Κίνας και της Κορέας. Στη φύση τα ανώριμα δέντρα παρουσιάζουν μια ανάποδη πυραμιδική διάταξη της κόμης τους, ενώ τα πιο ώριμα σχηματίζουν θόλο.
Μπορεί να έχει έναν ή πολλαπλούς κορμούς και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 8 μέτρα σε ύψος και 6 μέτρα σε πλάτος.
Τα φύλλα διαφέρουν ανάλογα με την ποικιλία, παρόλο που τα περισσότερα είναι μεγέθους από 3-12 εκατοστά. Έχουν το σχήμα "παλάμης" και χωρίζονται σε 5-7 λοβούς, ενώ το βάθος των λοβών ποικίλει ανάλογα. Το περίγραμμα των φύλλων είναι συχνά οδοντωτό, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο εμφανώς. Ο Ιαπωνικός Σφένδαμος συχνά κατηγοριοποιείται ανάλογα με το σχήμα και χρώμα του φυλλώματός του.
Ο κορμός μπορεί να είναι είτε λείος, είτε άγριος στην όψη ανάλογα με την ποικιλία, και μπορεί να είναι γκρίζος ή καφέ ή ακόμα και κόκκινος.
Τα λουλούδια του είναι μικρά και δυσδιάκριτα και έχουν χρωματιστά σέπαλα που κυμαίνονται από κρέμ εώς κίτρινο-πράσινο και κόκκινο, προστατεύοντας πέντε μικρά υπόλευκα πέταλα που εμφανίζονται την άνοιξη κατά τον Μάιο ή τον Ιούνιο, ανάλογα με το τοπικό κλίμα.
Μικροί "φτερωτοί" καρποί που ονομάζονται "Samara" ή "Κλειδιά" δημιουργούνται μετά την ανθοφορία και ωριμάζουν τον Σεπτέμβριο με Οκτώβριο. Οι καρποί του Ιαπωνικού Σφενδάμου είναι από τους μικρότερους σε μέγεθος που μπορεί να εμφανιστούν στο γένος Acer.
Στην φύση, ο Ιαπωνικός Σφένδαμος είναι πολύ ανθεκτικός στο ψύχος μιας και αντέχει μέχρι -25 βαθμούς Κελσίου, αλλά σε ένα δοχείο bonsai δεν είναι το ίδιο ανθεκτικός, μιας και το ριζικό του σύστημα είναι περισσότερο εκτεθειμένο στα καιρικά φαινόμενα. Έτσι, θα πρέπει να προστατεύεται όταν οι θερμοκρασίες πέσουν κάτω από τους -10 βαθμούς Κελσίου. Επίσης πρόβλημα μπορεί να υπάρξει στη νέα βλάστηση της Άνοιξης από πιθανό τελευταίο ψύχος.
Η καταλληλότητα του Σφενδάμου για πολύ θερμά κλίματα είναι αμφισβητήσιμη.
Σε υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες, θα υπάρχει μια ατελείωτη πάλη για την διατήρηση της καλής κατάστασης και υγείας του δέντρου.
Τα Σφενδάμια έχουν ανάγκη από μια περίοδο ληθάργου για να μπορούν να διατηρήσουν την υγεία τους ακμαία. Χρειάζονται λοιπόν, μια περίοδο τουλάχιστον 44 ημερών με θερμοκρασίες κάτω των 10 βαθμών Κελσίου. Χωρίς περίοδο ληθάργου, μπορούν να επιβιώσουν μερικά χρόνια, αλλά το σθένος τους σταδιακά θα αποδυναμώνεται και η υγεία τους θα επιβαρύνεται, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σύντομα στην ολική απώλειά τους.
Πρέπει επίσης να προστατεύεται από ανέμους τον χειμώνα.
Για το υπόλοιπο έτος, προστασία πρέπει να του δίνεται από το άμεσο ηλιακό φώς και τους ξηρούς ανέμους που προκαλούν καψάλισμα των φύλλων του.
Γενικά πρέπει να μπορεί να του παρασχεθεί μια θέση τέτοια που να προσφέρει άπλετο φώς, αλλά και ελαφριά σκιά. Το άπλετο φώς είναι απαραίτητο για την υγεία και ζωντάνια του δέντρου, τα υγιή φύλλα του και τα μικρά μεσοκόμβια διαστήματα στα κλαδιά. Από την άλλη, το άμεσο ηλιακό φώς θα κάψει τα φύλλα του. Έτσι, είναι σημαντικό να έχουμε μελετήσει πολύ καλά τη θέση που θα μεγαλώσουμε το Acer μας.
Ορισμένες ποικιλίες είναι περισσότερο ανθεκτικές στο ηλιακό φώς, αλλά σίγουρα όλες θα επωφεληθούν από λίγη σκιά τα καλοκαιρινά μεσημέρια. Οι πράσινες ποικιλίες γενικότερα αντέχουν περισσότερο στο ηλιακό φώς. Οι κόκκινες ποικιλίες είναι περισσότερο επιρρεπείς σε εγκαύματα των φύλλων από τον ήλιο. Η πολύ βαθιά σκιά όμως, θα έχει σαν αποτέλεσμα τα φύλλα να έχουν λιγότερη ζωντάνια, αλλά και να αλλάξουν χρώμα (από κόκκινο σε πράσινο) όταν το φώς δεν είναι αρκετό. Μια ισορροπία ανάμεσα στον ήλιο και στην σκιά είναι αναγκαίο να βρεθεί για την σωστή ανάπτυξη του δέντρου μας.
Το υπόστρωμα που θα φυτευτεί το δέντρο πρέπει να έχει την καλύτερη δυνατή αποστράγγιση και ελαφρώς όξινο pH. Μια καλή αναλογία για μείγμα είναι 2 μέρη ανόργανο υλικό (όπως πχ. ποταμίσια άμμος ή ελαφρόπετρα) και 1 μέρος οργανικό υλικό (όπως πχ τύρφη ή ψιλοκομμένος φλοιός πεύκου ή ίνες από καρύδα-coco peat ή ψιλοκομμένο σφάγνο-sphagnum moss).
Τα Σφενδάμια αγαπούν την υγρασία και δεν ανέχονται την ξηρασία, και γι' αυτό το πότισμά τους πρέπει να είναι τακτικό, όχι όμως τόσο ώστε να τα πνίξουμε. Αυτό σημαίνει ότι ποτίζουμε πάντα επαρκώς, με αρκετό νερό μέχρι αυτό να τρέχει ελεύθερα από τις τρύπες αποστράγγισης του δοχείου. Το επόμενο πότισμά μας πρέπει να γίνει πρίν στεγνώσει τελείως το υπόστρωμα.
Η ομοιογένεια της υγρασίας στο υπόστρωμα έχει μεγάλη σημασία για τα Σφενδάμια, οπότε φροντίστε το νερό να έχει πάει σε όλα τα σημεία του υποστρώματος.
Το ότι το νερό καίει τα φύλλα κατά τη διάρκεια της πιό θερμής ώρας της ημέρας είναι ένας μύθος και δεν ισχύει. Ωστόσο, το πότισμα πρέπει να γίνεται νωρίς το πρωί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όχι γιατί το νερό θα κάψει τα φύλλα, αλλά για να αποφευχθεί η γρήγορη εξάτμιση του νερού και το δέντρο να έχει αρκετό νερό έτσι ώστε να ανταπεξέλθει κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας και να μην ξεραθεί.
Η λίπανση πρέπει να γίνεται κάθε 1-2 εβδομάδες με ένα λίπασμα υψηλό σε Άζωτο (Ν) κατά τη διάρκεια της νέας βλαστικής περιόδου την Άνοιξη και για όσο ανοίγουν οι νέοι οφθαλμοί.
Η λίπανση ξεκινάει με ένα ελαφρύ λίπασμα και μόλις τα φύλλα σκληρύνουν, λιπαίνουμε με ένα ισορροπημένο λίπασμα κάθε 10 μέρες περίπου.
Στις πιό ζεστές μέρες του καλοκαιριού (περίπου από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου) ελατώνουμε το ποσοστό NPK ή τη συχνότητα λίπανσης, ενώ σε περιόδους καύσωνα θα διακόψουμε την λίπανση λόγω των πολύ υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν, για να συνεχίσουμε ξανά μετά τις 15-20 Αυγούστου και μόλις οι θερμοκρασίες πέσουν αρκετά, με ένα λίπασμα χαμηλό σε Άζωτο.
Η λίπανση θα πρέπει να ελατώνεται σταδιακά είτε σε συχνότητα είτε σε περιεκτικότητα NPK, μέχρι να διακοπεί όταν αρχίσουν τα πρώτα κρύα, δηλαδή περίπου τέλος Νοεμβρίου με αρχές Δεκεμβρίου.
Προσοχή!!!
Ποτέ μην λιπαίνετε ένα δέντρο που μόλις μεταφυτεύσατε.
Περιμένετε να δείτε πρώτα ενδείξεις νέας βλάστησης.
Οι παλιοί, λιπαίνανε μόλις έβγαινε και το 3ο φύλλο, ενώ άλλοι περιμένανε την 21η του Μάρτη (που θεωρητικά είναι και η πρώτη μέρα της Άνοιξης), όπου τότε η φωτοπερίοδος είναι η καλύτερη δυνατή για να υπάρχει η αναγκαία ηλιοφάνεια για τη νέα βλάστηση.
Άλλη ένδειξη για να ξεκινήσει η λίπανση είναι η θερμοκρασία που θα πρέπει να είναι γύρω στους 24 βαθμούς Κελσίου, μιας και τα ένζυμα λειτουργούν καλύτερα γύρω από αυτή τη θερμοκρασία.
Λαμβάνετε υπόψη την ηλικία και το επίπεδο ωριμότητας του δέντρου για να αποφασίσετε για τη συχνότητα της λίπανσης και την περιεκτικότητα του λιπάσματος σε NPK. Συχνή λίπανση ή ένα πολύ δυνατό λίπασμα, θα πυροδοτήσει έκρηξη βλάστησης με αποτέλεσμα την δημιουργία πολύ μεγάλων μεσοκόμβιων διαστημάτων στα κλαδιά, ενώ περισσότερο αραιή λίπανση ή λίπανση χαμηλή σε ποστοστά NPK, θα φέρει αντίθετα αποτελέσματα.
Μερικά Σφενδάμια μπορεί να εμφανίσουν χλώρωση (κιτρίνισμα) στα φύλλα εξαιτίας του πολύ αλκαλικού ή πολύ όξινου pH του υποστρώματος. Ένα πολύ όξινο ή πολύ αλκαλικό σε pH υπόστρωμα, μπορεί να δεσμεύσει στοιχεία απαραίτητα για την υγεία του δέντρου με συνέπεια αυτό να εμφανίζει τροφοπενίες. Σε αυτή την περίπτωση και μόνο αν παρατηρηθεί πρόβλημα στα φύλλα, μπορούμε να μετρήσουμε το pH του χώματος και να χορηγήσουμε ένα λίπασμα ειδικό για οξύφιλα (όπως πχ αυτό που βάζουμε σε γαρδένιες ή αζαλέες) εάν το pH βρεθεί πολύ αλκαλικό ή ένα αλκαλικό λίπασμα (όπως πχ αυτό που βάζουμε στις τριανταφυλλιές) εάν το pH βρεθεί πολύ όξινο. Αυτό φυσικά δεν είναι απαραίτητο αν το δέντρο είναι ευτυχισμένο και υγιές από άλλες απόψεις.
Μερικές δίχρωμες ποικιλίες μπορεί να χάσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο φύλλωμά τους όσον αφορά το χρώμα και το σχήμα, εξαιτίας της βαριάς λίπανσης. Αν παρατηρήσετε κάποια τέτοια αλλαγή, απλά ελατώστε τη συχνότητα ή και την περιεκτικότητα του λιπάσματος που χρησιμοποιείτε.
Τα υγιή Ιαπωνικά Σφενδάμια δεν είναι επιρρεπή σε ασθένειες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνεται τακτικός έλεγχος για προβλήματα όπως μολύνσεις ή μυκητιάσεις, κλπ.
Ο τακτικός έλεγχος και η έγκαιρη διάγνωση οποιουδήποτε προβλήματος, μπορεί να αποβούν σωτήρια για την πορεία του δέντρου και την επιτυχημένη αντιμετώπιση του προβλήματος, πρίν αυτό βγεί εκτός ελέγχου.
Είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε αφίδες και κοκκοειδή, ιδιαίτερα όταν στρεσσάρονται.
Οι αφίδες επίσης προσβάλουν τη νέα βλάστηση την Άνοιξη, με αποτέλεσμα στρεβλωμένα φύλλα.
Ο τετράνυχος είναι επίσης μεγάλο πρόβλημα, όπως και οι κάμπιες και οι διάφορες λάρβες σκαθαριών, ιδίως όταν το δέντρο δεν είναι υγιές, οπότε και οι άμυνές του είναι πεσμένες και μπορούν να το προσβάλουν ευκολότερα.
Προσοχή για Ανθράκνωση, Ωίδιο και καρκινώματα, όπως και για τη Βερτισιλλίωση που μπορεί να αποβεί μοιραία για τον Ιαπωνικό Σφένδαμο.
Τα Σφενδάμια είναι επίσης επιρρεπή σε προβλήματα που αφορούν τη ρίζα, καθώς δεν ανέχονται ένα μη επαρκώς αεριζόμενο υπόστρωμα σε συνδυασμό με υπερβολικό πότισμα, με αποτέλεσμα τη σήψη της ρίζας.
Το καψάλισμα των φύλλων δεν ανήκει στις ασθένειες, αλλά είναι ίσως το πιό συνηθισμένο πρόβλημα στα Σφενδάμια.
Προκαλείται όταν τα φύλλα χάνουν την υγρασία τους πιό γρήγορα απ' ό,τι μπορούν να την αντικαταστήσουν.
Αν και συνήθως αποδίδεται στον πάρα πολύ καυτό ήλιο, μπορεί επίσης να προκληθεί από:
- εκπρόθεσμους παγετούς (πολύ νωρίτερα ή πολύ αργότερα από τους αναμενόμενους),
- μή επαρκές πότισμα ή ιδιαίτερα ξηρή κατάσταση του υποστρώματος,
- υπερβολικό πότισμα
- ξηρούς ανέμους, και επίσης
- μεγάλη συγκέντρωση αλάτων ή στοιχείων στο υπόστρωμα λόγω του pH ή της υπερβολικής λίπανσης.
- μή επαρκή λίπανση
- φτωχό ριζικό σύστημα
- έλλειψη ληθάργου
Μεταφύτευση γίνεται νωρίς την Άνοιξη, μόλις αρχίσουν και φουσκώνουν οι οφθαλμοί, αλλά πριν βγούν τα νέα φύλλα.
Για δέντρα μέχρι 10 χρονών, η μεταφύτευση γίνεται κάθε 1-2 χρόνια. Για μεγαλύτερης ηλικίας δέντρα, η μεταφύτευση γίνεται όταν κρίνεται αναγκαία (περίπου κάθε 3-4 χρόνια).
Στα νέα δέντρα, μην αφαιρείτε περισσότερο από το 1/2 της μάζας της ρίζας (αν αυτή δεν είναι σάπια ή άν δεν έχει καταστραφεί).
Σε μεγαλύτερης ηλικίας δέντρα, δεν θα πρέπει να αφαιρείται περισσότερο από το 1/3 της μάζας της ρίζας.
Τα Ιαπωνικά Σφενδάμια έχουν πολύ ρηχό ριζικό σύστημα και είναι εύκολο να μπούν σε ρηχό δοχείο. Ωστόσο, πρώτα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν η υγεία του δέντρου, η προσαρμόγή του και η σωστή ανάπτυξή του και να μην μας καταβάλει η ανυπομονησία για να μπούν ντέ και καλά στο "τέλειο" δοχείο πριν την ώρα τους με δραστική μείωση της ρίζας, γιατί αυτό θα είναι εις βάρος της υγείας του δέντρου.
Τσιμπίστε τις κορυφές των νέων βλαστών όταν 1 ή 2 σέτ φύλλων έχουν διαμορφωθεί πλήρως, έτσι ώστε να διατηρηθεί το σχήμα ή να ενθαρρυνθεί η διακλάδωση.
Στην Ιαπωνία, το κεντρικό τμήμα των νέων βλαστών αφαιρείται με μία λαβίδα και έναν μεγεθυντικό φακό, καθώς ο βλαστός ανοίγει, έτσι ώστε να υπάρχει μέγιστη μείωση του μεσοκόμβιο διαστήματος, αν και αυτή η τεχνική θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για τα ώριμα δέντρα τα οποία επικεντρώνονται στη διακλάδωση και όχι για τα ανώριμα δέντρα που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη.
Το κλάδεμα από το τέλος της Άνοιξης μέχρι το μεσοκαλόκαιρο, θα οδηγήσει σε μάζες νέας βλάστησης από τα μεσοκόμβια διαστήματα. Προσοχή πρέπει να δίνεται κατά το κλάδεμα, καθώς πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ότι τα Σφενδάμια έχουν την τάση να ξεραίνουν ένα τμήμα του κλαδιού που κόβεται, οπότε και θα πρέπει να αφήνουμε κάποιο τμήμα του κλαδιού, κόβοντας λίγο πιο μακριά από το σημείο που θέλουμε.
Κλαδέψτε ανεπιθύμητα κλαδιά με πολύ μεγάλα μεσοκόμβια διαστήματα.
Αυστηρό κλάδεμα ή κόψιμο του κορμού μπορεί να γίνει σχεδόν οποιαδήποτε εποχή, αν και οι γνώμες για το ποιά εποχή είναι η καλύτερη διίστανται:
- μερικοί λένε ότι η καλύτερη εποχή είναι τα μέσα της Άνοιξης όπου το δέντρο είναι σε πλήρη εγρήγορση και συνεπώς θα αντιδράσει άμεσα και οι πληγές θα επουλωθούν το γρηγορότερο.
- άλλοι λένε ότι η καλύτερη εποχή είναι τέλος καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου, όπου το δέντρο ακόμη έχει περιθώρια για ίαση μέχρι να μπεί σε πλήρη λήθαργο τον χειμώνα, αλλά το δέντρο δεν θα αντιδράσει με έκρηξη νέας βλάστησης (αυτό όμως διατρέχει τον κίνδυνο η νέα βλάστηση να μην είναι σίγουρο ότι θα προλάβει να ολοκληρωθεί πριν τον ερχομό του χειμώνα και των πρώτων παγετών).
-άλλοι πάλι λένε ότι η καλύτερη εποχή είναι μετά την πτώση των φύλλων ή στο τέλος του χειμώνα, όσο το δέντρο είναι ακόμη σε λήθαργο, έτσι ώστε να μειωθεί το στρές που θα προκληθεί στο δέντρο, αλλά και επειδή η δομή των κλαδιών θα είναι περισσότερο εμφανής απ' ό,τι αν είχε φύλλα, οπότε και το κλάδεμα θα γίνει ευκολότερα.
Η δική μου λογική λέει, ότι το κλάδεμα μπορεί να γίνει με ασφάλεια όταν το δέντρο είναι σε λήθαργο και δεν έχει φύλλα. Και αυτό, γιατί η ενέργεια και οι χυμοί του δέντρου έχουν μεταφερθεί στη ρίζα, η οποία κατά αυτή τη περίοδο λειτουργεί ώς αποθήκη. Τα κλαδιά "κοιμούνται" και δεν υπάρχει τίποτα εκεί που να είναι απαραίτητο για την επιβίωση του δέντρου ή για την επερχόμενη ανοιξιάτικη νέα βλάστηση. Μπορούν τότε λοιπόν να κοπούν άφοβα, χωρίς τον φόβο να στρεσσαριστεί το δέντρο ή να του "κλέψουμε" χυμούς κι ενέργεια.
Διάφορες γνώμες επίσης υπάρχουν για το αν πρέπει να χρησιμοποιούμε πάστα επούλωσης στα κομμένα κλαδιά ή όχι, καθώς μερικοί ισχυρίζονται ότι προστατεύει τα κλαδιά από μολύνσεις, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι παγιδεύει βακτήρια ανάμεσα στην τομή του κλαδιού και στην πάστα, δημιουργώντας το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη της μόλυνσης.
Προσωπικά δεν χρησιμοποιώ πλέον τίποτα!!!
Η αλήθεια είναι ότι στο παρελθόν δοκίμασα διάφορα σκευάσματα και πατέντες και δεν έχω δεί διαφορά είτε χρησιμοποιώ κάτι είτε όχι.
Η διαφορά είναι ίσως στην ψυχολογία του καθενός μας.
Αν το να χρησιμοποιείτε κάποιο σκεύασμα σας κάνει να αισθάνεστε περισσότερο ήσυχος και τα έχετε καλά με τον εαυτό σας, τότε χρησιμοποιείστε το.
Αν όχι, τότε μην βάζετε τίποτα.
Το δέντρο εφόσον είναι υγιές, έχει τους δικούς του αμυντικούς μηχανισμούς.
Αφήστε το να κάνει τη δουλειά του....
Ωστόσο, μερικές "γρήγορες" λύσεις για όσους θέλουν σώνει και καλά να βάλουν κάτι πάνω στις τομές, εκτός από τα έτοιμα σκευάσματα που υπάρχουν στο εμπόριο, είναι:
Τα Σφενδάμια θα πετάξουν οφθαλμούς και από νέο, αλλά και από παλιό ξύλο. Έχετε στο νού σας όμως ότι θα πετάξουν κυρίως από τους κόμβους. Κόβωντας ένα κλαδί υπερβολικά, πίσω από τον πρώτο κόμβο, διατρέχουμε τον κίνδυνο να χάσουμε το κλαδί.
Εάν κόψετε τον κορμό, προσέξτε η τομή να είναι πάνω από έναν κόμβο οφθαλμών. Θα είναι εμφανής ώς διακριτή ζώνη σε νέα δέντρα που έχουν ανώριμο φλοιό.
Όταν πρόκειται να αγοράσετε κάποιο δέντρο ώς υλικό για να το διαμορφώσετε εσείς σε bonsai, προσέχετε κατά την αγορά να επιλέξετε το δέντρο που θα έχει τους περισσότερους κόμβους κάτω από το σημείο που θα έχετε οραματιστεί να το κόψετε για το μελλοντικό του στύλ. Αυτές οι ζώνες (κόμβοι) θα είναι και τα σημεία που θα ορίσουν τα μελλοντικά του κλαδιά.
Έχετε επίσης στο νού σας, ότι πολλές ποικιλίες Ιαπωνικού Σφένδαμου, έχουν εμβολιασθεί πάντω σε υποκείμενο μιας περισσότερο ανθεκτικής ποικιλίας ή τυποποιημένου Acer palmatum. Ποτέ μην κόψετε τον κορμό κάτω από το εμβόλιο, εκτός κι αν δεν σας ενδιαφέρει το εμβόλιο και απλά θέλετε να αξιοποιήσετε μόνο το υποκείμενο λόγω εντυπωσιακού για παράδειγμα nebari, ή αν θέλετε να δημιουργήσετε ένα πολύ μικρό bonsai άσχετα με το είδος που θα προκύψει.
Εάν πάλι σας ενδιαφέρει το εμβόλιο, προσέχετε το δέντρο να είναι εμβολιασμένο σε πολύ χαμηλό και μη εμφανές σημείο.
Συρμάτωμα μπορεί να γίνει καθόλη τη διάρκεια του έτους, αλλά η καλύτερη εποχή είναι η Άνοιξη πριν ανοίξουν οι οφθαλμοί, καθώς η δομή των κλαδιών είναι εμφανέστερη.
Αυτή την εποχή το δέντρο ετοιμάζεται να εδραιώσει τη νέα βλάστηση και τα κλαδιά θα έρθουν και θα μείνουν ευκολότερα στην επιθυμητή θέση. Ωστόσο, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται να μην καταστρέψουμε τους νέους οφθαλμούς καθώς συρματώνουμε, καθώς αυτοί "ξεκολλάνε" εύκολα, αλλά και το σύρμα θα πρέπει να ελέγχεται τακτικά, μιας και τα κλαδιά θα γεμίσουν από χυμούς και η πάχυνσή τους θα είναι ραγδαία, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος το σύρμα να εισχωρήσει στον φλοιό και να τον τραυματίσει.
Το συρμάτωμα μετά την καλοκαιρινή αποφύλλωση, όπως και το συρμάτωμα μετά την πτώση των φύλλων το φθινόπωρο είναι επιπλέον επιλογές.
Εάν το συρμάτωμα γίνει το φθινόπωρο, προσφέρετε στο δέντρο επιπλέον προστασία, καθώς οι ραγάδες στον φλοιό δεν θα μπορέσουν να επουλωθούν πριν τον ερχομό της Άνοιξης.
Μήν συρματώνετε τον χειμώνα, καθώς τα κλαδιά δεν έχουν χυμούς και γίνονται εύθραυστα με αποτέλεσμα να σπάζουν ευκολότερα.
Ακόμη κι αν δεν γίνει καλοκαιρινή αποφύλλωση, το καλοκαιρινό συρμάτωμα είναι ίσως η καλύτερη λύση, επειδή η ανάπτυξη δεν θα είναι τόσο ραγδαία όσο αυτή της Άνοιξης και δεν θα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να τραυματιστούν τα κλαδιά από την εισχώρηση του σύρματος στον φλοιό. Όμως η ανάπτυξη δεν σταματά, και συνεπώς τα κλαδιά θα έχουν τον χρόνο που χρειάζονται για να σταθεροποιηθούν στη θέση τους.
Τυλίξτε τα κλαδιά με κάποιο υλικό όπως raffia ή ελαστικό επίδεσμο ή λωρίδες από σαμπρέλα ποδηλάτου, για να μην τραυματιστεί ο λεπτός φλοιός του Σφενδάμου.
Μια άλλη καλή λύση, είναι να χρησιμοποιήσετε μονόκλωνο ηλεκτρολογικό καλώδιο για το συρμάτωμα, χωρίς να αφαιρέσετε το πλαστικό περίβλημα. Έτσι ο φλοιός του δέντρου προστατεύεται περισσότερο και μειώνεται ο κίνδυνος του τραυματισμού του φλοιού.
Αφαιρέστε τα σύρματα μετά από 6 μήνες (ή και νωρίτερα εάν διαπιστώσετε ότι το σύρμα τείνει να εισχωρήσει στον φλοιό).
Αποφύλλωση γίνεται μόνο σε υγιή δέντρα, περίπου στα μέσα του καλοκαιριού, και σκοπός της αποφύλλωσης είναι η μείωση του μεγέθους των φύλλων και η δημιουργία διακλάδωσης.
Ασφαλέστερη θεωρείται η μερική ή σταδιακή αποφύλλωση, κατά την οποία σαν πρώτη φάση αφαιρούμε το 1/3 του συνόλου της κόμης και κόβουμε τυχαία φύλλα από ολόκληρη την κόμη (αποφύγετε να αφαιρέσετε όλα τα φύλλα μόνο από ένα συγκεκριμένο σημείο γιατί το δέντρο θα μπερδευτεί). Μετά 10 μέρες κόβουμε τα μισά από τα εναπομείναντα φύλλα και μετά από άλλες 10 μέρες αφαιρούμε το τελευταίο μέρος των φύλλων. Κατά την αποφύλλωση κόβουμε το φύλλο από τη βάση του, και δεν αφαιρούμε τον μίσχο, αλλά τον αφήνουμε στη θέση του. Το δέντρο θα ξεράνει τον μίσχο όταν αυτός πια δεν του είναι απαραίτητος και θα πέσει μόνος του από το κλαδί.
Προσοχή!!!
Δεν πρέπει να γίνεται αποφύλλωση και μεταφύτευση την ίδια χρονιά.
Επίσης, μην κάνετε αποφύλλωση 2 χρονιές στη σειρά!
Τα Jin και Shari πρέπει να αποφεύγονται στον Σφένδαμο γιατί το ξύλο του σαπίζει εύκολα, αν και μπορεί να διατηρηθεί με τη χρήση των καταλλήλων σκληρυντικών και συντηρητικών.
Ο Σφένδαμος είναι κατάλληλος για πολλά στύλ όπως Σκούπα (Hokidachi), Ελεύθερα Ανορθωμένο (Moyogi), Ρίζα πάνω σε βράχο (Sekijoju), Πολλαπλών κορμών (Kabudachi - Sokan, Sankan, κλπ), Συστάδες (Yose-ue), Σχεδία (Ikada ή Netsunagari) και Κλαίουσσα (Nazashi). Το Κυρτωμένο (Kengai) ή Ημικυρτωμένο (Han-kengai) στύλ είναι εφικτά, αν και μπορεί να φανούν λίγο εώς και αρκετά αφύσικα με εξαίρεση ορισμένων ποικιλιών dissectum.
Ο πολλαπλασιαμός του Σφενδάμου μπορεί να γίνει με σπόρους, παρόλο που είναι μια ιδιαίτερα επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία.
Τα ποσοστά φυτρωτικότητας των σπόρων ποικίλουν, καθώς και ο χρόνος βλάστησης, που μπορεί να είναι μέχρι και 5 χρόνια!!!
Τα υψηλότερα ποσοστά φυτρωτικότητας θα εμφανιστούν μέσα στα 3 πρώτα χρόνια, και θα ακολουθεί σποραδική βλάστηση και των υπόλοιπων σπόρων.
Εάν αγοράσατε σπόρους και έχουν ξεραθεί, η διαδικασία που θα ακολουθηθεί πρέπει να έχει ώς εξής: μούλιασμα των σπόρων για 24-48 ώρες σε ζεστό νερό, τοποθέτηση των σπόρων σε διαφανο σακουλάκι που περιέχει ίσα μέρη λεπτόκοκκης άμμου και τύρφης και ψέκασμα με κάποιο μυκητοκτόνο. Βάζουμε το σακουλάκι στο ψυγείο στους 4 βαθμούς Κελσίου για τουλάχιστον 60 ημέρες (και όχι περισσότερο από 120 μέρες). Ο συγχρονισμός θα πρέπει να είναι τέτοιος, έτσι ώστε η περίοδος των 60 ημερών να τελειώσει περίπου στα τέλη Μαρτίου (να μην υπάρχει κίνδυνος για τελευταίο παγετό που μπορεί να βλάψει τα σπορόφυτα), οπότε και θα βγάλουμε τους σπόρους από το ψυγείο για να τους φυτέψουμε σε σπορείο, σε βάθος 2 φορές τη διάμετρο των σπόρων. Το υπόστρωμα του σπορείου συνήθως είναι μείγμα από τύρφη και λεπτόκοκκη άμμο ή περλίτη, ανάλογα με το πόσο υγρό είναι το κλίμα μας. Ένα λίπασμα αργής αποδέσμευσης μπορεί να αναμειχθεί με το υπόστρωμά μας.
Οι ώριμοι σπόροι που δεν έχουν ξεραθεί, μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια διαδικασία, αν και το μούλιασμα σε νερό δεν είναι αναγκαίο, ούτε προτείνεται. Απλά μόλις ωριμάσουν (μόλις δηλαδή τα "φτερά" τους έχουν ξεραθεί και έχουν γίνει καφέ, αλλά ο σπόρος διατηρεί το αρχικό του χρώμα και την υγρασία του) τους φυτεύουμε έξω και τους αφήνουμε να ξεχειμωνιάσουν φυσικά.
Μην αφαιρείτε τα "φτερά" των σπόρων, καθώς οι σπόροι θα χάσουν γρηγορότερα την υγρασία τους και θα είναι περισσότερο ευάλωτοι σε μύκητες και ασθένειες.
Έχετε υπόψη ότι ο πολλαπλασιασμός με σπόρους δεν δημιουργεί φυτά πανομοιότυπα με το μητρικό. Η αυθόρμητη μετάλλαξη στους Ιαπωνικούς Σφενδάμους είναι συχνό φαινόμενο κατά τον πολλαπλασιασμό με σπόρους, οπότε έχετε το νού σας για ενδιαφέροντα διαφορετικά σπορόφυτα στο σπορείο σας.
Για να παράγουμε ένα φυτό πανομοιότυπο με το μητρικό, χρησιμοποιούμαι άλλες μεθόδους, όπως τα μοσχεύματα, τις καταβολάδες και τους εμβολιασμούς.
Για μόσχευμα μαλακού ξύλου, επιλέγουμε ένα κλαδί μήκους 10-15 εκατοστών, στις αρχές του καλοκαιριού καθώς η νέα βλάστηση αρχίζει να σκληραίνει. Πολλές ποικιλίες δεν ριζώνουν εύκολα και τα ποστοστά αποτυχίας μπορεί να είναι εξαιρετικά υψηλά. Αφαιρέστε όλα τα φύλλα εκτός από το τελευταίο ζεύγος στην κορυφή. Η θέρμανση του υποστρώματος βοηθάει στην ριζοβολία των μοσχευμάτων και αυξάνει τα ποσοστά επιτυχίας. Διατηρείστε τα μοσχεύματα σε σκιερό μέρος.
Η εναέρια καταβολάδα είναι μια καλή επιλογή για τον πολλαπλασιασμό του Ιαπωνικού Σφενδάμου, και λαμβάνει χώρα στα μέσα με τέλος της Άνοιξης, καθώς σκληραίνει η νέα βλάστηση. Έχετε όμως στο νού σας, ότι ορισμένες ποικιλίες δεν είναι τόσο ανθεκτικές όταν μεγαλώνουν με το δικό τους ριζικό σύστημα.
Έτσι, το πρόβλημα έρχονται να διορθώσουν οι εμβολιασμοί.
Ο εμβολιασμός μπορεί να είναι μια πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία, ιδίως επειδή ορισμένοι Ιαπωνικοί Σφένδαμοι έχουν πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις κατά τον εμβολιασμό. Γενικά, ο εμβολιασμός είναι μια μέθοδος κατά την οποία γίνεται παραγωγή διαφόρων ποικιλιών, χρησιμοποιώντας ένα τυπικό Acer palmatum ώς υποκείμενο και την ποικιλία που θέλουμε να πολλαπλασιάσουμε ώς εμβόλιο.
Προτείνεται από το Bonsai Cosmos:
Τσιμπίστε τις κορυφές των νέων βλαστών όταν 1 ή 2 σέτ φύλλων έχουν διαμορφωθεί πλήρως, έτσι ώστε να διατηρηθεί το σχήμα ή να ενθαρρυνθεί η διακλάδωση.
Στην Ιαπωνία, το κεντρικό τμήμα των νέων βλαστών αφαιρείται με μία λαβίδα και έναν μεγεθυντικό φακό, καθώς ο βλαστός ανοίγει, έτσι ώστε να υπάρχει μέγιστη μείωση του μεσοκόμβιο διαστήματος, αν και αυτή η τεχνική θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για τα ώριμα δέντρα τα οποία επικεντρώνονται στη διακλάδωση και όχι για τα ανώριμα δέντρα που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη.
Το κλάδεμα από το τέλος της Άνοιξης μέχρι το μεσοκαλόκαιρο, θα οδηγήσει σε μάζες νέας βλάστησης από τα μεσοκόμβια διαστήματα. Προσοχή πρέπει να δίνεται κατά το κλάδεμα, καθώς πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ότι τα Σφενδάμια έχουν την τάση να ξεραίνουν ένα τμήμα του κλαδιού που κόβεται, οπότε και θα πρέπει να αφήνουμε κάποιο τμήμα του κλαδιού, κόβοντας λίγο πιο μακριά από το σημείο που θέλουμε.
Κλαδέψτε ανεπιθύμητα κλαδιά με πολύ μεγάλα μεσοκόμβια διαστήματα.
Αυστηρό κλάδεμα ή κόψιμο του κορμού μπορεί να γίνει σχεδόν οποιαδήποτε εποχή, αν και οι γνώμες για το ποιά εποχή είναι η καλύτερη διίστανται:
- μερικοί λένε ότι η καλύτερη εποχή είναι τα μέσα της Άνοιξης όπου το δέντρο είναι σε πλήρη εγρήγορση και συνεπώς θα αντιδράσει άμεσα και οι πληγές θα επουλωθούν το γρηγορότερο.
- άλλοι λένε ότι η καλύτερη εποχή είναι τέλος καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου, όπου το δέντρο ακόμη έχει περιθώρια για ίαση μέχρι να μπεί σε πλήρη λήθαργο τον χειμώνα, αλλά το δέντρο δεν θα αντιδράσει με έκρηξη νέας βλάστησης (αυτό όμως διατρέχει τον κίνδυνο η νέα βλάστηση να μην είναι σίγουρο ότι θα προλάβει να ολοκληρωθεί πριν τον ερχομό του χειμώνα και των πρώτων παγετών).
-άλλοι πάλι λένε ότι η καλύτερη εποχή είναι μετά την πτώση των φύλλων ή στο τέλος του χειμώνα, όσο το δέντρο είναι ακόμη σε λήθαργο, έτσι ώστε να μειωθεί το στρές που θα προκληθεί στο δέντρο, αλλά και επειδή η δομή των κλαδιών θα είναι περισσότερο εμφανής απ' ό,τι αν είχε φύλλα, οπότε και το κλάδεμα θα γίνει ευκολότερα.
Η δική μου λογική λέει, ότι το κλάδεμα μπορεί να γίνει με ασφάλεια όταν το δέντρο είναι σε λήθαργο και δεν έχει φύλλα. Και αυτό, γιατί η ενέργεια και οι χυμοί του δέντρου έχουν μεταφερθεί στη ρίζα, η οποία κατά αυτή τη περίοδο λειτουργεί ώς αποθήκη. Τα κλαδιά "κοιμούνται" και δεν υπάρχει τίποτα εκεί που να είναι απαραίτητο για την επιβίωση του δέντρου ή για την επερχόμενη ανοιξιάτικη νέα βλάστηση. Μπορούν τότε λοιπόν να κοπούν άφοβα, χωρίς τον φόβο να στρεσσαριστεί το δέντρο ή να του "κλέψουμε" χυμούς κι ενέργεια.
Διάφορες γνώμες επίσης υπάρχουν για το αν πρέπει να χρησιμοποιούμε πάστα επούλωσης στα κομμένα κλαδιά ή όχι, καθώς μερικοί ισχυρίζονται ότι προστατεύει τα κλαδιά από μολύνσεις, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι παγιδεύει βακτήρια ανάμεσα στην τομή του κλαδιού και στην πάστα, δημιουργώντας το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη της μόλυνσης.
Προσωπικά δεν χρησιμοποιώ πλέον τίποτα!!!
Η αλήθεια είναι ότι στο παρελθόν δοκίμασα διάφορα σκευάσματα και πατέντες και δεν έχω δεί διαφορά είτε χρησιμοποιώ κάτι είτε όχι.
Η διαφορά είναι ίσως στην ψυχολογία του καθενός μας.
Αν το να χρησιμοποιείτε κάποιο σκεύασμα σας κάνει να αισθάνεστε περισσότερο ήσυχος και τα έχετε καλά με τον εαυτό σας, τότε χρησιμοποιείστε το.
Αν όχι, τότε μην βάζετε τίποτα.
Το δέντρο εφόσον είναι υγιές, έχει τους δικούς του αμυντικούς μηχανισμούς.
Αφήστε το να κάνει τη δουλειά του....
Ωστόσο, μερικές "γρήγορες" λύσεις για όσους θέλουν σώνει και καλά να βάλουν κάτι πάνω στις τομές, εκτός από τα έτοιμα σκευάσματα που υπάρχουν στο εμπόριο, είναι:
- μέλι ή πρόπολη (έχουν αντιμυκητισιακές, βακτηριοστατικές και επουλωτικές ιδιότητες),
- ζυμάρι με ελαιόλαδο,
- δενδροκομμικό κερί
- βαζελίνη
- ξυλόκολλα
- Μερικοί ακόμα χρησιμοποιούν μπογιά (τσιμεντόχρωμα) με καλά αποτελέσματα.
Τα Σφενδάμια θα πετάξουν οφθαλμούς και από νέο, αλλά και από παλιό ξύλο. Έχετε στο νού σας όμως ότι θα πετάξουν κυρίως από τους κόμβους. Κόβωντας ένα κλαδί υπερβολικά, πίσω από τον πρώτο κόμβο, διατρέχουμε τον κίνδυνο να χάσουμε το κλαδί.
Εάν κόψετε τον κορμό, προσέξτε η τομή να είναι πάνω από έναν κόμβο οφθαλμών. Θα είναι εμφανής ώς διακριτή ζώνη σε νέα δέντρα που έχουν ανώριμο φλοιό.
Όταν πρόκειται να αγοράσετε κάποιο δέντρο ώς υλικό για να το διαμορφώσετε εσείς σε bonsai, προσέχετε κατά την αγορά να επιλέξετε το δέντρο που θα έχει τους περισσότερους κόμβους κάτω από το σημείο που θα έχετε οραματιστεί να το κόψετε για το μελλοντικό του στύλ. Αυτές οι ζώνες (κόμβοι) θα είναι και τα σημεία που θα ορίσουν τα μελλοντικά του κλαδιά.
Έχετε επίσης στο νού σας, ότι πολλές ποικιλίες Ιαπωνικού Σφένδαμου, έχουν εμβολιασθεί πάντω σε υποκείμενο μιας περισσότερο ανθεκτικής ποικιλίας ή τυποποιημένου Acer palmatum. Ποτέ μην κόψετε τον κορμό κάτω από το εμβόλιο, εκτός κι αν δεν σας ενδιαφέρει το εμβόλιο και απλά θέλετε να αξιοποιήσετε μόνο το υποκείμενο λόγω εντυπωσιακού για παράδειγμα nebari, ή αν θέλετε να δημιουργήσετε ένα πολύ μικρό bonsai άσχετα με το είδος που θα προκύψει.
Εάν πάλι σας ενδιαφέρει το εμβόλιο, προσέχετε το δέντρο να είναι εμβολιασμένο σε πολύ χαμηλό και μη εμφανές σημείο.
Συρμάτωμα μπορεί να γίνει καθόλη τη διάρκεια του έτους, αλλά η καλύτερη εποχή είναι η Άνοιξη πριν ανοίξουν οι οφθαλμοί, καθώς η δομή των κλαδιών είναι εμφανέστερη.
Αυτή την εποχή το δέντρο ετοιμάζεται να εδραιώσει τη νέα βλάστηση και τα κλαδιά θα έρθουν και θα μείνουν ευκολότερα στην επιθυμητή θέση. Ωστόσο, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται να μην καταστρέψουμε τους νέους οφθαλμούς καθώς συρματώνουμε, καθώς αυτοί "ξεκολλάνε" εύκολα, αλλά και το σύρμα θα πρέπει να ελέγχεται τακτικά, μιας και τα κλαδιά θα γεμίσουν από χυμούς και η πάχυνσή τους θα είναι ραγδαία, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος το σύρμα να εισχωρήσει στον φλοιό και να τον τραυματίσει.
Το συρμάτωμα μετά την καλοκαιρινή αποφύλλωση, όπως και το συρμάτωμα μετά την πτώση των φύλλων το φθινόπωρο είναι επιπλέον επιλογές.
Εάν το συρμάτωμα γίνει το φθινόπωρο, προσφέρετε στο δέντρο επιπλέον προστασία, καθώς οι ραγάδες στον φλοιό δεν θα μπορέσουν να επουλωθούν πριν τον ερχομό της Άνοιξης.
Μήν συρματώνετε τον χειμώνα, καθώς τα κλαδιά δεν έχουν χυμούς και γίνονται εύθραυστα με αποτέλεσμα να σπάζουν ευκολότερα.
Ακόμη κι αν δεν γίνει καλοκαιρινή αποφύλλωση, το καλοκαιρινό συρμάτωμα είναι ίσως η καλύτερη λύση, επειδή η ανάπτυξη δεν θα είναι τόσο ραγδαία όσο αυτή της Άνοιξης και δεν θα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να τραυματιστούν τα κλαδιά από την εισχώρηση του σύρματος στον φλοιό. Όμως η ανάπτυξη δεν σταματά, και συνεπώς τα κλαδιά θα έχουν τον χρόνο που χρειάζονται για να σταθεροποιηθούν στη θέση τους.
Τυλίξτε τα κλαδιά με κάποιο υλικό όπως raffia ή ελαστικό επίδεσμο ή λωρίδες από σαμπρέλα ποδηλάτου, για να μην τραυματιστεί ο λεπτός φλοιός του Σφενδάμου.
Μια άλλη καλή λύση, είναι να χρησιμοποιήσετε μονόκλωνο ηλεκτρολογικό καλώδιο για το συρμάτωμα, χωρίς να αφαιρέσετε το πλαστικό περίβλημα. Έτσι ο φλοιός του δέντρου προστατεύεται περισσότερο και μειώνεται ο κίνδυνος του τραυματισμού του φλοιού.
Αφαιρέστε τα σύρματα μετά από 6 μήνες (ή και νωρίτερα εάν διαπιστώσετε ότι το σύρμα τείνει να εισχωρήσει στον φλοιό).
Αποφύλλωση γίνεται μόνο σε υγιή δέντρα, περίπου στα μέσα του καλοκαιριού, και σκοπός της αποφύλλωσης είναι η μείωση του μεγέθους των φύλλων και η δημιουργία διακλάδωσης.
Ασφαλέστερη θεωρείται η μερική ή σταδιακή αποφύλλωση, κατά την οποία σαν πρώτη φάση αφαιρούμε το 1/3 του συνόλου της κόμης και κόβουμε τυχαία φύλλα από ολόκληρη την κόμη (αποφύγετε να αφαιρέσετε όλα τα φύλλα μόνο από ένα συγκεκριμένο σημείο γιατί το δέντρο θα μπερδευτεί). Μετά 10 μέρες κόβουμε τα μισά από τα εναπομείναντα φύλλα και μετά από άλλες 10 μέρες αφαιρούμε το τελευταίο μέρος των φύλλων. Κατά την αποφύλλωση κόβουμε το φύλλο από τη βάση του, και δεν αφαιρούμε τον μίσχο, αλλά τον αφήνουμε στη θέση του. Το δέντρο θα ξεράνει τον μίσχο όταν αυτός πια δεν του είναι απαραίτητος και θα πέσει μόνος του από το κλαδί.
Προσοχή!!!
Δεν πρέπει να γίνεται αποφύλλωση και μεταφύτευση την ίδια χρονιά.
Επίσης, μην κάνετε αποφύλλωση 2 χρονιές στη σειρά!
Τα Jin και Shari πρέπει να αποφεύγονται στον Σφένδαμο γιατί το ξύλο του σαπίζει εύκολα, αν και μπορεί να διατηρηθεί με τη χρήση των καταλλήλων σκληρυντικών και συντηρητικών.
Ο Σφένδαμος είναι κατάλληλος για πολλά στύλ όπως Σκούπα (Hokidachi), Ελεύθερα Ανορθωμένο (Moyogi), Ρίζα πάνω σε βράχο (Sekijoju), Πολλαπλών κορμών (Kabudachi - Sokan, Sankan, κλπ), Συστάδες (Yose-ue), Σχεδία (Ikada ή Netsunagari) και Κλαίουσσα (Nazashi). Το Κυρτωμένο (Kengai) ή Ημικυρτωμένο (Han-kengai) στύλ είναι εφικτά, αν και μπορεί να φανούν λίγο εώς και αρκετά αφύσικα με εξαίρεση ορισμένων ποικιλιών dissectum.
Ο πολλαπλασιαμός του Σφενδάμου μπορεί να γίνει με σπόρους, παρόλο που είναι μια ιδιαίτερα επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία.
Τα ποσοστά φυτρωτικότητας των σπόρων ποικίλουν, καθώς και ο χρόνος βλάστησης, που μπορεί να είναι μέχρι και 5 χρόνια!!!
Τα υψηλότερα ποσοστά φυτρωτικότητας θα εμφανιστούν μέσα στα 3 πρώτα χρόνια, και θα ακολουθεί σποραδική βλάστηση και των υπόλοιπων σπόρων.
Εάν αγοράσατε σπόρους και έχουν ξεραθεί, η διαδικασία που θα ακολουθηθεί πρέπει να έχει ώς εξής: μούλιασμα των σπόρων για 24-48 ώρες σε ζεστό νερό, τοποθέτηση των σπόρων σε διαφανο σακουλάκι που περιέχει ίσα μέρη λεπτόκοκκης άμμου και τύρφης και ψέκασμα με κάποιο μυκητοκτόνο. Βάζουμε το σακουλάκι στο ψυγείο στους 4 βαθμούς Κελσίου για τουλάχιστον 60 ημέρες (και όχι περισσότερο από 120 μέρες). Ο συγχρονισμός θα πρέπει να είναι τέτοιος, έτσι ώστε η περίοδος των 60 ημερών να τελειώσει περίπου στα τέλη Μαρτίου (να μην υπάρχει κίνδυνος για τελευταίο παγετό που μπορεί να βλάψει τα σπορόφυτα), οπότε και θα βγάλουμε τους σπόρους από το ψυγείο για να τους φυτέψουμε σε σπορείο, σε βάθος 2 φορές τη διάμετρο των σπόρων. Το υπόστρωμα του σπορείου συνήθως είναι μείγμα από τύρφη και λεπτόκοκκη άμμο ή περλίτη, ανάλογα με το πόσο υγρό είναι το κλίμα μας. Ένα λίπασμα αργής αποδέσμευσης μπορεί να αναμειχθεί με το υπόστρωμά μας.
Οι ώριμοι σπόροι που δεν έχουν ξεραθεί, μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια διαδικασία, αν και το μούλιασμα σε νερό δεν είναι αναγκαίο, ούτε προτείνεται. Απλά μόλις ωριμάσουν (μόλις δηλαδή τα "φτερά" τους έχουν ξεραθεί και έχουν γίνει καφέ, αλλά ο σπόρος διατηρεί το αρχικό του χρώμα και την υγρασία του) τους φυτεύουμε έξω και τους αφήνουμε να ξεχειμωνιάσουν φυσικά.
Μην αφαιρείτε τα "φτερά" των σπόρων, καθώς οι σπόροι θα χάσουν γρηγορότερα την υγρασία τους και θα είναι περισσότερο ευάλωτοι σε μύκητες και ασθένειες.
Έχετε υπόψη ότι ο πολλαπλασιασμός με σπόρους δεν δημιουργεί φυτά πανομοιότυπα με το μητρικό. Η αυθόρμητη μετάλλαξη στους Ιαπωνικούς Σφενδάμους είναι συχνό φαινόμενο κατά τον πολλαπλασιασμό με σπόρους, οπότε έχετε το νού σας για ενδιαφέροντα διαφορετικά σπορόφυτα στο σπορείο σας.
Για να παράγουμε ένα φυτό πανομοιότυπο με το μητρικό, χρησιμοποιούμαι άλλες μεθόδους, όπως τα μοσχεύματα, τις καταβολάδες και τους εμβολιασμούς.
Για μόσχευμα μαλακού ξύλου, επιλέγουμε ένα κλαδί μήκους 10-15 εκατοστών, στις αρχές του καλοκαιριού καθώς η νέα βλάστηση αρχίζει να σκληραίνει. Πολλές ποικιλίες δεν ριζώνουν εύκολα και τα ποστοστά αποτυχίας μπορεί να είναι εξαιρετικά υψηλά. Αφαιρέστε όλα τα φύλλα εκτός από το τελευταίο ζεύγος στην κορυφή. Η θέρμανση του υποστρώματος βοηθάει στην ριζοβολία των μοσχευμάτων και αυξάνει τα ποσοστά επιτυχίας. Διατηρείστε τα μοσχεύματα σε σκιερό μέρος.
Η εναέρια καταβολάδα είναι μια καλή επιλογή για τον πολλαπλασιασμό του Ιαπωνικού Σφενδάμου, και λαμβάνει χώρα στα μέσα με τέλος της Άνοιξης, καθώς σκληραίνει η νέα βλάστηση. Έχετε όμως στο νού σας, ότι ορισμένες ποικιλίες δεν είναι τόσο ανθεκτικές όταν μεγαλώνουν με το δικό τους ριζικό σύστημα.
Έτσι, το πρόβλημα έρχονται να διορθώσουν οι εμβολιασμοί.
Ο εμβολιασμός μπορεί να είναι μια πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία, ιδίως επειδή ορισμένοι Ιαπωνικοί Σφένδαμοι έχουν πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις κατά τον εμβολιασμό. Γενικά, ο εμβολιασμός είναι μια μέθοδος κατά την οποία γίνεται παραγωγή διαφόρων ποικιλιών, χρησιμοποιώντας ένα τυπικό Acer palmatum ώς υποκείμενο και την ποικιλία που θέλουμε να πολλαπλασιάσουμε ώς εμβόλιο.
Προτείνεται από το Bonsai Cosmos:
Ένα εξαιρετικό βιβλίο του Andrea Meriggioli επάνω στα Σφενδάμια και τις τεχνικές bonsai που χρησιμοποιούνται, σε δύο εκδόσεις στα Ιταλικά και Αγγλικά, με εξαιρετικό φωτογραφικό υλικό:
4 σχόλια:
Μακράν το κατατοπιστικότετο ελληνικό άρθρο για Acer που βρήκα έως τώρα. Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες!
Ευχαριστώ Κώστα! ^_^
Χαίρομαι που κατάφερες και το διάβασες όλο... προσπάθησα να γράψω όλες τις λεπτομέρειες όσο το δυνατόν πιό περιεκτικά, αλλά και πάλι μου βγήκε κομματάκι μεγάλο! :D
Γεια σου και συγχαρητήρια για το άρθρο. Είναι άπλα το πιο πλήρες που έχω διαβάσει για τα acer.
Μια ερώτηση. Γιατί γράφεις ότι δεν πρέπει να πάρουμε καταβολάδα πάνω από το εμβόλιο; Θέλω να το κάνω σε ένα acer bloodgood που έχω, για να αφαιρέσω το καρούμπαλο του εμβολίου και να φτιάξω κωνικότητα στον κορμό (θέλω να κρατήσω το πάνω μέρος). Νομίζεις ότι είναι κακή ιδέα κάτι τέτοιο;
Ευχαριστώ πολύ,
Γιώργος
Πράγματι το αρθρο είναι απόλυτα κατατοπιστικό. Ευχαριστούμε Ελσα
Δημοσίευση σχολίου